مجلات ISI ، ISC ، علمی پژوهشی و علمی ترویجی چیست؟

 

 

ISI چیست؟

هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISIیکسری مراحل ارزیابی را پشت سر می گذارد. ازجمله عوامل مورد ارزیابی و رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتی ISI ، کمیته علمی منتخب مجله، تنوع بین المللی مقالات چاپ شده در آن، نشر به موقع مجله و جایگاه نشرآن می باشد. لازم به ذکر است که هیچ یک از این عوامل به تنهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار نمی گیرد بلکه با بررسی مجموع عوامل یک امتیاز کلی داده خواهد شد. از جمله مواردی که در ارزیابی مجله مورد توجه قرار دارد این است که عنوان مقالات، چکیده و کلمات کلیدی باید به زبان انگلیسی باشد همچنین توصیه می شود که منابع نیز به زبان انگلیسی نوشته شوند. اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می رسد اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابی ISI قرار گیرد زیرا ارزیابی کنندگان مجلات علمی در ISIنمی توانند عناوین و منابع بکاررفته در مقالات را به زبان انگلیسی ترجمه کنند. داوری علمی و تخصصی مقالات چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده ترین موارد مورد توجه ارزیابی کنندگان می باشد که گویای اعتبار و غنای علمی مجله است.

ارجاع به خود یا citation self چیست؟

اگر منابع ذکر شده در مقاله پژوهش نویسندگان خود مقاله باشد این کار از ارزش مقاله می کاهد زیرا جنبه بین المللی بودن آن را ضعیف می کند. درجه ارجاع به خود مجلات ISI معمولا کمتر از 20 است.

ضریب تاثیر یا درجه تاثیر یا factor Impact چیست؟

این عامل همه ساله توسط ISI برمبنای ارجاعات به هر یک از مجلات علمی آن محاسبه می شود و نتیجه در گزارشات ارجاع مجله یا Reports Citation Journal یا به اختصار JCR  منتشر می شود. این ضریب نه برای مقاله یا نویسنده بلکه برای مجله محاسبه می شود. محاسبه برمبنای یک دوره سه ساله صورت می گیرد. فرضا اگر در سال 84 جمعا 40 ارجاع به یک مجله صورت گرفته باشد و در آن مجله در سال 82 تعداد 26 مقاله و در سال 83 تعداد 24 مقاله چاپ شده باشد ضریب ارجاع آن مجله از تقسیم 40 بر 50 به دست می آید که 0/8 است.

یعنی به طور متوسط هر مقاله آن نشریه 0/8 مرتبه مورد استناد مقالات دیگر قرار گرفته است.

ISI بودن یک مجله را چگونه تعیین کنیم؟

بهترین راه مراجعه به سایت هایی نظیر تامسون است. زیرا همچنان که گفته شد هم تعداد مجلات زیاد است و هم ISI محسوب شدن یک مجله ممکن است همیشگی نباشد.هر نشریه با هر امتیاز علمی در کشور چاپ شود اگر ضریب تاثیرش صفر باشد، در این پایگاه قرار نمی گیرد. متاسفانه، در حال حاضر تمامی نشریات ایرانی دارای ضریب تاثیر صفر بوده و جایی در این پایگاه ندارند.

ISC چیست؟

ISC یا همان پایگاه استنادی علوم جدید و تکنولوژی که همانند ISI دارای مقالات دانشمندان است که خوشبختانه در ایران نیز چنین پایگاهی تاسیس شده است وهم اکنون به فعالیت می پردازد.

معیار اصلی ورود مجلات به نمایه های سه گانه ISI چیست؟

بر اساس قانون تجمع گارفیلد متون هسته برای تمامی رشته های علمی بیش از 1000 مجله نیست. همچنین مطالعه ای از سوی گارفیلد بر روی پایگاه اطلاعاتی اس.سی.آی (Inbex Citation Science) نشان داده است که %75 ارجاعات  در کمتر از   1000عنوان مجله شناسایی شدند.    

حال اگر لازم نباشد که یک نمایه استنادی چند رشته ای جامع بیشتر از چندهزار مجله را پوشش دهد، این مجلات را چگونه باید برگزید؟

هر چند برخی شائبه تاثیر پذیری این امر از سیاست و ... را مطرح می کنند ولی نظر ISI Thomson چیز دیگری است. یعنی هزینه- کارآیی. گارفیلد خود می گوید: چون مساله پوشش، وجهی عملا اقتصادی دارد، معیار برای آنچه انتخاب می شود، هزینه-کارایی است. هدف هزینه – کارآمدی یک نمایه به حداقل رسانیدن هزینه در ازای شناسایی یک مدرک مفید و به حداکثر رسانیدن احتمال دستیابی به یک مدرک مفید منتشره است. یک نمایه هزینه- کارآمد باید پوشش دهی خود را تا حد امکان محدود به آن مدارکی نماید که ممکن است افراد مفیدشان بدانند.

به زبان ساده ISI Thomson مجلاتی را نمایه می کند که احتمال استناد به آنها بیشتر باشد.ولی چه شاخصی می تواند صلاحیت ورود دیگر مجلات به جمع مجلات منبع ISI Thomson را تایید کند. جواب بسیار ساده است: فراوانی استناد به مجلات در منابعی که پیشتر در این نمایه وارد شده اند.اگر دانشگاهها می خواهند مجلات خود را در نمایه های سه گانه ISI Thomson وارد کنند، علاوه بر رعایت ضوابط عمومی مانند وضعیت نشر، کیفیت مقالات، ترکیب سردبیری و تحریریه و ... باید در جستجوی راهکارهایی باشند که به مجلات آنها از سوی مجلات منبع ISI Thomson، استناد شود. شاید یکی از راهها تشویق محققان دانشگاه در استناد به مدارک مجلات داخلی، در مقالات ارسالی به مجلات تحت پوشش نمایه های سه گانه ISI Thomson باشد.

پیوستن پایگاه استنادی علوم ایران به ISI :

با برقراری پیوند علمی میان ISI و ISC شناسایی علم به زبان فارسی در سطح بین المللی بیشترمی شود و سهم ایران از تولیدات علمی دنیا بیشتر خواهد شد . هم اکنون بیش از 6 هزار مقاله توسط مجلات معتبر در ISC تولید می شود اما انعکاس این تولیدات علمی در سطح بین المللی کم است که با درج تعدادی از مجلات در ISI بازتاب علمی ایران در جهان بیشتر می شود .

گفتنی است کتابخانه منطقه ای علوم و تکنولوژی شیراز چندی پیش مأمور راه اندازی پایگاه استنادی علوم ایران و جهان اسلام شد و این مرکز هم کانون در تلاش برای سنجش تولیدات علمی در کشورهای اسلامی، رتبه بندی نشریات کشورهای اسلامی، تولید نمایه استنادی علوم کشورهای اسلامی به منظور توسعه ISC در میان تمامی کشورهای اسلامی و پیوند دادن ISC به IS I است .

 آیا خود ISI هیچ برآورد کیفیتی از مقالات فهرست شده اش انجام نمی دهد؟  البته. در سایت Web of Knowledge این مؤسسه اطلاعات خیلی خوبی از مجلات و مقالات و حتی مؤلفان تهیه می شود (مانند ضریب تأثیر، درصد ارجاعات و . . .) که از آنها می توان به کیفیت یک مجله یا مقاله پی برد. اخیراً هم ضریبی به نام hindex به عنوان شاخصی برای توان علمی مؤلفان محاسبه می شود. البته این شاخص هنوز عمومی نشده و بحث های زیادی در مورد آن در جریان است. این شاخص برای بیشتر محققان ایرانی خیلی پائین است و این یعنی این که ما در مواجهه با مقاله نویسی علمی، کیفیت را فدای کمیت کرده ایم.

در داخل Web of Knowledge بخش دیگری وجود دارد به نام Web of scienceکه معتبرترین پایگاه ISI است و برای تز می توان از مقالات داخل آن استفاده کرد.

Impact  factor  چیست ؟

Impact Factor، اولین بار در سال 1995 توسط گارفیلد بنیان‌گذار موسسه ISI مطرح شد. Impact Factor را ضریب یا عامل تاثیر و نیز شاخص اثرگذاری ترجمه کرده‌اند. شاخص اثرگذاری یکی از سه شاخص استاندارد مؤسسه اطلاعات علمی (ISI) و از مهم‌ترین شاخص‌های مطرح در حیطه علم‌سنجی می‌باشد. Impact Factor به صورت میانگین تعداد ارجاعات به یک‌مورد قابل استناد نظیر مقاله پژوهشی، مقاله مروری، نامه، شماره اختراع، یادداشت و چکیده در یک مجله علمی در طول یک دوره زمانی معین‌ تعریف‌ شده ‌است.

Impact Factor چگونه محاسبه می‌شود؟

 Impact Factor فقط درمورد نشریات نمایه‌شده در بانک اطلاعاتی Web of Science و توسط موسسه ISI محاسبه و منتشر می‌شود. به‌این ترتیب فقط مجلات ISI دارای Impact Factor واقعی هستند.

Impact Factor یک مجله در یک سال مشخص، از تقسیم تعداد مقالات ارجاع‌کننده (استنادات) به مقالات منتشرشده آن مجله در دو سال قبل از آن، برکل مقالات منتشر شده در آن مجله در همان دوره زمانی دوساله به دست می‌آید. به طور مثال برای تعیین Impact Factor مجله A در سال 2004 به‌ترتیب زیر عمل می‌شود:

مجموع تعداد استنادات (ارجاعات) به مقالات نشرشده مجله A در سال 2002 و 2003

تعداد مقالات منتشر شده مجله A در سال 2002 و 2003

به این ترتیب میانگین فراوانی استناد به یک مقاله در مجله مورد نظر محاسبه می‌گردد. به عبارت دیگر و در یک نمای ساده، Impact Factor بیان‌گر آن است که به طور متوسط، هرمقاله منتشر شده در یک مجله چند بار مورد ارجاع قرار گرفته است. (در یک بازه زمانی دو ساله)

Impact Factor مجلات را از کجا می توان بدست آورد؟

هر ساله لیست نشریات wos را بررسی و Ifهر مجله را در یک گزارش با عنوان  jor  (jornal citation reports) ارائه می کند .

مزایا و معایب Impact Factor ؟

Impact Factor یا عامل تأثیر هرچند که می‌تواند معیاری برای سنجش کیفیت نشریات باشد اما به دلیل محدودیت‌های که دارد نباید آن را به تنهایی شاخصی برای ارزشیابی و سنجش کیفیت مجلات دانست. به‌هرحال امروزه Impact Factor یکی از مهم‌ترین و درعین‌حال پرکاربردترین شاخص‌های ارزیابی مجلات از سوی مؤسسه اطلاعات علمی (ISI) در نظر گرفته شده است.

ISI   چیست؟

ISI یا همان موسسه اطلاعات علمی  (Institute for Scientific Information) یکی از موسسات معتبر در عرصه جهانی می باشد و بدلیل دارا بودن استاندارهای بالای علمی و ارزیابی درحال حاضر درجایگاه نخست جهانی قرارگرفته است.

معیارهای ارزیابی و ارزش دهی این موسسه موردقبول تمامی مراکز پژوهشی و علمی دنیا بوده و نشریاتی که در این موسسه پذیرفته می شوند می بایست از فیلترهای زیادی بگذرند.

این موسسه مدعی است که با نگاهی کاملاً بی طرف و واقع بینانه نسبت به ارزیابی مقالات و مجلات و ژورنال های علمی و پژوهشی اقدام می کند اما شایعاتی مبنی برتمایز قایل شدن این موسسه بخصوص درمورد کشورهای جهان سوم نیز وجوددارد.

مجلات و ژورنال هایی که خواستار گرفتن این استاندارد علمی هستند می بایست از نظر فاکتورهای سنجشی این موسسه مانند: - ضریب تاثیر یاIF  - شاخص فوریت(Immediacy Index) و نیمه عمر استناد مورد ارزیابی قرار می گیرند.

همچنین جهت ارتقاء اعضاء هیئت علمی ، دانشیاران و سایر پژوهشگران چاپ مقاله در ISI به عنوان یک معیار جهت ارتقاء می باشد که در صورت نگاهی تک بعدی به این قضیه معیار منصفانه ای نمی باشد 

 واژه های کلیدی :

ISI  Impact  Factor  Immediacy  Index  ارزیابی نیمه عمراستناد    ارتقاء استناد به خود معیار ارزیابی

  مقدمه:

 گسترش روز افزون علوم و فناوریهای جدید، لزوم توجه به معیارهای ارزشی و ارزش دهی به تحقیقات،پژوهش ها و ژورنال ها را ناگزیر می سازد.بدون شک وجود یک منبع ارزیابی بی طرف که هم نیازهای استفاده کنندگان را به بخوبی شناسائی کرده و از طرفی دیگر با ارزیابی نقاط ضعف و قوت منتشرات علمی و پژوهشی در زمینه های مختلف از علوم پایه و مهندسی گرفته تا علوم انسانی می تواند راه گشای خوبی برای جویندگان علمی باشد.

ضرورت تدوین استاندارهای علمی یکی از حوزه های است که متاسفانه در کشور ما علی رغم ظرفیت های موجود مورد بی توجهی قرار گرفته است. در این میان موسسات علمی بین المللی و از جمله ISI با ارائه چارچوبی مورد قبول تا حدی کلید این معما را حل نموده است. اما شاخص های ارزیابی ISI علی رغم جامع بودن دارای کاستی های نیز می باشد.

کم توجهی این موسسه به حوزه علوم انسانی باعث انتقادات شدیدی علیه آن شده بود به طوری که در سالهای آغازین چیزی در حدود 5% کل مقالات و ژورنال های پذیرفته شده در حوزه علوم انسانی و مدیریتی بود که با اتخاذ سیاست های تمایز زدائی در حال حاضر و پس از گذشت چندین دهه از عمر این انسیتو شمار مجلات و مقالات علوم انسانی درحدود 12 تا15 درصد از کل مقالات می باشد.

با همه این اوصاف ISI موسسه ای است بین المللی که با بهره گیری استاندارهای اروپائی-آمریکائی خود توانسته است به معیاری جهت سنجش توسعه علمی کشورها مورد استناد قراربگیرد و آهنگ پیشرفت جهانی ضرورت طراحی زیرساختهای لازم جهت بالابردن شمار نشریات و مقالات داخی در ISI را غیر قابل اجتناب می نماید با این وجود انتقادات زیادی در رابطه به شاخص قراردادن ISI بعنوان تنها معیار ارزیابی سطح علمی اساتید و هیئت علمی دانشگاه و سایر مراکز پژوهشی و دانشجویان تحصیلات عالیه وجود دارد که دور از واقعیت هم نمی باشد چون متاسفانه درحال حاضر بعضی از مجلات عضوISI  هم از نظر علمی درسطح بسیاربالائی نمی باشند و هم چاپ مقالات دراین ژورنال ها از طریق واسطه ها و موسسات دلالی تاحدودی امکان پذیراست.

 ISI چیست؟

 الف) تاریخچه:

موسسه اطلاعات علمی (Information  Institute for Scientific )  بانک اطلاعاتISI  مرکزی درسال 1960 به وسیله یوگن گرفیلد تاسیس شد. این موسسه بعداً توسط آقای تامسون و هلت گیر خریداری شد و در حال حاضر بعنوان موسسه اطلاعات علمی تامسون شناخته می شود. این موسسه قسمتی از شرکت بیلیون دلاری آقای تامسون است.

 ب) مکان:

آدرس فعلی این موسسه همانطور که درسایت تامسون آمده است

Thomson Scientific 3501 Market Street Philadelphia, PA 19104 USA

http://scientific.thomson.com.

می باشد. لازم به ذکر است این مرکز دارای نمایندگی های در شهرهای لندن و سایر مراکز اروپا می باشد.

 ج) فعالیت ها:

ISI حجم گسترده ای از آنالیز و دسته بندی مقالات و سرویس های پژوهشی از علوم انسانی تا علوم پایه را دربر می گیرد.این موسسه با ارائه لیست موضوعی امکان دسترسی آسان به مقالات و ژورنالهای دارای استاندارد مذکور را برای استفاده کنندگان فراهم می آورد.

درحقیقت ISI پایگاهی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترین مجلات علمی منتشره در دنیا به منظور تبادل اطلاعات میان پژوهشگران مختلف می باشد. شمار مجلات ISI ثابت نیست. یک مجله ممکن است در یک زمان، از مجلات ISI محسوب شود، اما به دلیل کاهش بار علمی، بعدا از لیست مجلات ISI کنار گذاشته شود. در حال حاضر بیش از ۱۶۰۰۰ مجله، در لیست ISI قرار دارند. از این لیست چیزی حدود 1100 مجله درحوزه علوم انسانی و هنر می باشند. هر ساله ۲۰۰۰ مجله جدید مورد ارزیابی قرار می گیرد و حدود 10 تا15 درصد آنها به لیست ISI اضافه می شوند.

ISI همچنین یک ژورنال دارد که بطور سالانه منتشر می شود و درآن ضریب تاثیر (IF) مجلات عضو درآن آورده می شود.

این مرکز هم چنین جوایز و سمینارهائی در رابطه با علوم مختلف در سراسر دنیا برگزارمی کند و به بعضی از دانشجویان و پژوهشگران برتر دنیا بورس تحصیلی اعطا می کند.

بعضی از منابع به نقش ISI در تدوین سیاست های آموزشی دانشگاههای معتبر آمریکا و مراکز آموزشی و پژوهشی کشورهای عضو اتحادیه اروپا اشاره دارند.

این موسسه با طراحی افقی بلندمدت و تعهد اخلاقی نسبت به ارائه و ثبت برترین های علوم مختلف خودرا نه تنها به عنوان یک موسسه بلکه بعنوان یک بانک اطلاعاتی بسیار قوی درسطح جهان مطرح کرده است به طوری که امروزه در بسیاری از نقاط دنیا و از جمله کشورما چاپ مقاله درISI  را به عنوان یکی از شرایط ارتقاء اعضاء هئیت علمی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی می دانند.

 ب) شیوه انتخاب و ارزیابی درISI:

 فرایند ارزیابی و انتخاب درISI  فرایندی همه جانبه و کامل می باشد.مجلاتی که خواستار پیوستن به این استاندارد می باشند می بایست 3 شماره آخرین انتشارخود را به آدرس ذکرشده در ردیف ( ب) ارسال نمایند. لازم به ذکر است تنها ژورنال هائی می توانند خود را کاندید این استاندارد نمایند که به زبان بین المللی انتشار می یابند.

فرایند ارزیابی درISI  به صورت مستمر می باشد بطوری که هر دو هفته یک بار این عمل صورت می گیرد.

همه ساله حدود 2000 مجله و ژورنال جهت عضویت درISI  کاندید می شوند که از این تعداد 10-15 درصد از فیلترهای این موسسه می گذرند.

هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISIیکسری مراحل ارزیابی را پشت سر می گذارد. از جمله عوامل مورد ارزیابی عبارتند از:

1-    رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتی ISI ،

2-     کمیته علمی منتخب مجله، وارزیابی اعضاء هیئت تحریریه

3-     تنوع بین المللی مقالات چاپ شده در آن،

4-     نشر به موقع مجله و جایگاه نشر آن می باشد.

سایر شاخصهای ارزیابی عبارتند از:

5-    شاخص فاکتور اثر Impact Factor

6-    شاخص فوری Immediacy Index

7-    نیمه عمر استناد  

 لازم به ذکر است که هیچ یک از این عوامل به تنهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار نمی گیرد بلکه با بررسی مجموع عوامل یک امتیاز کلی داده خواهد شد. از جمله مواردی که در ارزیابی مجله مورد توجه قرار دارد این است که عنوان مقالات، چکیده و کلمات کلیدی باید به زبان انگلیسی باشد. هم چنین توصیه می شود که منابع نیز به زبان انگلیسی نوشته شوند. اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می رسد اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابی ISI قرار گیرد زیرا ارزیابی کنندگان مجلات علمی در ISI نمی توانند عناوین و منابع به کار رفته در مقالات را به زبان انگلیسی ترجمه کنند. داوری علمی و تخصصی مقالات چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده ترین موارد مورد توجه ارزیابی کنندگان می باشد که گویای اعتبار و غنای علمی مجله است. 

ارجاع به خود یا self citation چیست؟

وقتی بحث استناد به مقالات مطرح می شود این پرسش به وجود می آید که آیا دیگران به مقاله مراجعه کرده اند یا خود نویسنده مقاله به آن ارجاع داده است ؟ وقتی مقالات در بانک اطلاعاتی نمایه می شوند مراجع آن هم ثبت می شود.

اگر مراجع یک مقاله ، مقالات خود نویسنده باشد، استناد به خود کرده است. البته استناد به خود کم ارزش نیست اما در بررسی مراجعاتی که به یک مقاله می شود ارجاعات دیگران بیش از ارجاعات خود محقق اهمیت دارد.

 اگر منابع ذکر شده در مقاله، پژوهش نویسندگان خود مقاله باشد، این کار از ارزش مقاله می کاهد زیرا جنبه بین المللی بودن آن را ضعیف می کند. درجه ارجاع به خود مجلات ISI معمولا کمتر از ۲۰٪ است.

ضریب تاثیر یا درجه تاثیر یا Impact factor چیست؟

ارزش یک مقاله بر مبنای میزان تاثیر آن بر مقالات بعدی تعیین می شود. براساس تحقیقات انجام شده ، مقالاتی که در حوزه خود موثرتر بوده اند به دفعات بیشتری مورد استناد قرار گرفته اند.
عامل تاثیر حاصل نسبت تعداد استنادها به تعداد مقالات چاپ شده در 2 سال قبل است که معرف این تاثیر است. در واقع عامل تاثیر میزان مراجعه در سالهای بعد به مقاله را نشان می دهد.
 این عامل همه ساله توسط ISI برمبنای ارجاعات به هر یک از مجلات علمی آن محاسبه می شود و نتیجه در گزارشات ارجاع مجله یا  Journal Citation Reports یا به اختصار JCR ، منتشر   می شود. این ضریب، نه برای مقاله یا نویسنده، بلکه برای مجله محاسبه می شود. محاسبه بر مبنای یک دوره سه ساله صورت می گیرد. فرضا اگر در سال ۸۴ جمعا ۴۰ ارجاع به یک مجله صورت گرفته باشد و در آن مجله در سال ۸۲ تعداد ۲۶ مقاله و در سال ۸۳ تعداد ۲۴ مقاله چاپ شده باشد، ضریب ارجاع آن مجله، از تقسیم ۴۰ بر ۵۰ به دست می آید که ۸/۰ است. یعنی به طور متوسط، هر مقاله آن نشریه ۸/۰ مرتبه مورد استناد مقالات دیگر قرار گرفته است.

 از دیگر شاخصهای ارزیابی نشریات در "شاخص آنی" است. این شاخص چه تفاوتی با عامل تاثیر دارد؟

برای محاسبه شاخص آنی (Immediacy index) هر نشریه ، تعداد ارجاعات در هر سال به تعداد مقالات چاپ شده در همان سال تقسیم می شود. در حالی که عامل تاثیر مراجعه در 2 سال بعد را نشان می دهد.

شاخص آنی میزان مراجعه در همان سال چاپ مقاله را گزارش می کند که نشان دهنده آن است که مقاله خیلی سریع مورد توجه دیگر محققان قرار گرفته است.

لازم به ذکر است که ISI برای انتخاب نشریات شرایط زیادی دارد که نشریات کمی می توانند آن را احراز کنند و یکی از مهمترین شرایط، چاپ به موقع نشریات است در حالی که یکی از مشکلات اکثر نشریات کشور عدم موقع چاپ به موقع آنهاست.

 ISI بودن یک مجله را چگونه تعیین کنیم؟

بهترین راه، مراجعه به سایت هایی نظیر تامسون است (http://science.thomsonreuters.com/mjl/). زیرا هم چنان که گفته شد، هم تعداد مجلات زیاد است و هم ISI محسوب شدن یک مجله ممکن است همیشگی نباشد.

 *چگونگی دریافت مقالات از ISI :

یکی از مشکلاتی که پژوهشگران ایرانی در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی با آن دست به گریبان هستند، تامین مطالب مورد نظر برای تحقیقات کتابخانه‌ای یا Literature Survey است. در این زمینه مهمترین پایگاه جهانی در مقالات تحقیقاتی مجموعه مجلات ISI می‌باشد که روش ‌های زیادی از جمله استفاده از امکانات بانک‌های اطلاعاتی آنلاین مانند Elsevier وجود دارد. در حالی که خلاصه (Abstract) این مقالات به سهولت قابل دسترسی است، متن کامل (Full Text) آنها برای استفاده عموم رایگان نبوده و مبلغی از حدود 25 تا 45 دلار برای هر یک مقاله باید توسط مشتری پرداخت شود.

راه حل پیشنهادی استفاده از بخش دانش و فناوری سایت تبیان است (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=59672). 

در این بخش با کمک ارتباطات بین‌المللی این سایت می‌توانیم متن کامل (Full Text) مقالات مورد نظر شما را از پایگا‌های داده زیر تهیه کنیم:

• Science Direct / Elsevier

• Cambridge Journals

• Emerald

• Highwire Press

• JSTOR

• NTIS (EV2)

• Scopus

• Web of Science (ISI)

• IEEE

روش درخواست متن کامل مقالات:

با ارسال ایمیل به بخش دانش و فناوری سایت تبیان ([e-mail]) شامل عنوان مقاله، نویسنده یا نویسندگان آن و نام مجله به همراه شماره و صفحات مربوطه می‌توانید جهت دریافت متن کامل مقالات تقاضا نمایید.

فایل PDF مقالات را ظرف 48 ساعت در پاسخ به ایمیل ارسالی‌تان ارسال می شود.

یک راه حل برای دسترسی به مقالات ISI گرفتن اشتراک سالانه بانک‌های مربوطه مثل Elsevier است که برای محققان ایرانی محدودیت‌هایی دارد.

راه دیگر خریداری تک مقاله با قیمت‌های عنوان شده است که علاوه بر هزینه‌ای بالغ بر 300000 ریال برای هر مقاله، نیاز به داشتن کارت اعتباری بین‌المللی مانند Visa یا Master Card دارد.

اما با استفاده از امکانات جدید بخش دانش و فناوری سایت تبیان که به صورت رایگان در اختیار محققین ایرانی قرار گرفته است، محققین می توانند با استفاده از خدمات این سایت، متن کامل (Full Text) مقالات ISI مورد نظر خود را به صورت رایگان ظرف حداکثر 48 ساعت در ایمیل خود دریافت کنند.

تفاوت نشریات علمی-پژوهشی و نشریات علمی-ترویجی

کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور مرجع تعیین اعتبار علمی مجله‌های علمی کشور است. در آیین نامه کمیسیون تعریف فشرده ای از مقالات این دو نوع مجله ارائه شده است، اما در ادامه تعریف جامع­تری را مشاهده خواهید کرد:

1) مقالات علمی-پژوهشی: هر تولیدی که به دنبال جستجوی حقایق و برای کشف بخشی از معارف و نشر آن در  میان مردم و به قصد حل مشکلی یا بیان اندیشه ای در موضوعی از موضو ع های علمی، از طریق مطالعه ای نظام مند، برای یافتن روابط اجتماعی میان پدیده های طبیعی به دست آید و از دو خصلت اصالت و ابداع برخوردار باشد و نتایج آنها به کاربردها، روشها و مفاهیم و مشاهدات جدید در زمینه علمی با هدف پیشبرد مرزهای علمی و فن آوری منجر گردد، علمی - پژوهشی قلمداد می شود.
مخاطبین اصلی این گونه مجلات پژوهشی، اساتید دانشگاهها، دانشجویان دوره های دکتری و کارشناسی ارشد، پژوهشگران شاغل در مراکز علمی، تحقیقاتی و تولیدی هستند.

2) مقالات علمی-ترویجی: این گونه مقالات به مقالاتی گفته می شود که به ترویج یکی از رشته های علوم می پردازد و سطح آگاهیها و دانش خواننده را ارتقاء می بخشند و او را با مفاهیم جدید علمی آشنا می سازد. این گونه مقالات می توانند به صورت تألیف و یا ترجمه باشند . اصولاً مقالات ترویجی فقط برای اشاعه دانش بشری و عالمانه کردن آن و جهان پیرامونی آن است و هدف دیگری ندارد.
اینگونه مجلات دستاوردهای علمی، فنی و حرفه ای آموزنده و جالب را به زبانی ساده برای افراد دارای تحصیلات دانشگاهی، دانش آموزان سالهای بالای دبیرستانها، صنعتگران، مخترعین، مبتکرین و افراد دارای تحصیلات غیرکلاستیک ارائه میدهند.

منبع:

http://www.ses.ac.ir

http://rsgis-srbia.blogfa.com/